14-درمانگران سنتی گذشته

1. آسیه آزرده(شکسته بند)
2. آقا رحیم(شکسته بند)
3. آمنه عموئی(شکسته بند)
4. جعفر صادق دهقان(شکسته بند)
5. حسن سلمانی(ختنه- کشیدن دندان)
6. حسین سلمانی(ختنه)
7. خدیجه عموئی(شکسته بند)
8. ربابه نصیر پور( طب خانگی و طبابت)
9. زلیخا جلالی( طب خانگی)
10. صدیقه نصیرپور(مامایی)
11. علی رضا افاقی(رگ گیری)
12. غلامعلی سلمانی(ختنه)
13. فاطمه صغری عطایی(حجامت)
14. محمد آقا ناپیدا(برداشتن ترس)
15. مدینه قربانی(شکسته بند)
16. منور چاوشی(ماما)
17. 17.  منور کرم زاده(طب خانگی)

15-آمار اسمی برخی غربت کشان  دیزج خلیل که به قفقاز و استانبول سفر کرده بودند(جمع آوری کننده اولیه محمدعلی نقابی) 

16-لیست افرادشاخص جوان

1. پرفسوریداله یمینی(رشته شیمی)
2. پرفسور مهدی اسرافیلی(رشته شیمی)
3. پروفسورفرشته افتخاری0احمدی) (جامع شناسی.استاد تمام دانشگاه های اوپسالا و یوله سوئد)

(افراد شاخص علمی: دکتر علی اسرافیلی نخبه استادیارشیمی. دکترمحمود طیب پور نخبه در شیمی، محمد حسین ظریفی نخبه در سیستم آنالیز آزمایشگاهی. دکتر میر مهدی زاهدی دیزجی نخبه در شیمی دریانوردی. دکترتوحید شفی زاده نخبه حقوق وکالت. روح اله عطائیان نخبه نقاشی.خط)

17- اسامی قدیمی اماکن

بخشی از اسامی قدیمی اماکن دیزج خلیل نام‌گذاری‌شان پیشینه تاریخی و فرهنگی دارد.

1. آباس قولی باغی (در کوچه شیر شیر) 2. ابدیرآب تا ابوتراب یا ائندیر آب 3. اسد باغ باشی (چهار راه قدیم در غرب خلیللو در کنار باغات ابدیراب – ابوتراب) 4. اشاقی کوچه (کوچه جنوبی میدان خیلیلو) 5. اغارحیم کوچه سی 6. پیریم (حدفاصل یدی قاپیلی و مسیر آب رودخانه شانجان به دیزج خلیل، احتمالا محل یکی از پیران و عارفان بود در کنار جاده خلیللو به شبستر) 7. پیشیک لی کوچه سی 8. تات باغی (نزدیک موتور آب کمال بی) 9. چایلاخ (مسیل رود از مرادآباد تا میریللو و دریا) 10. چار (چهار) باغ. بخشی از مسیر استانبول یولی در جنوب غربی دیزج خلیل 11. حاسانلی یری (زمین‌های اطراف قلعه حسنلو) 12. حالقا (سمت غربی کورستان قوتلار) 13. حامام کوچه سی (حمام خلیللو) 14. حسن شالی (کوچه‌ای بین حشرفلی و میدان دیزه، کوچه‌ای سنگ‌چین و معروف به شاه اسماعیل ائوی) 15. حسین علی کوچه سی 16. حشرفلی (کوچه‌ای در کنار مسجد حشرفلی بین دیزه و قارا آغاج) 17. درووش بقال (روبروی مغازه فعلی بهزاد) 18. دهنه کوچه سی 19. دیزه میدانی (میدان فعلی دیزه و محل کاروانسرا) 20. رخرو (رهرو) (راهروهای سر پوشیده در دیزه و خلیللو) 21. سابولی(صابری) کوچه سی (کوچه ظریفی‌ها) 22. سید باغی (باغی در مسیر قبرستان قنبرلی و هم چنین باغ نو جهانی در جاده وایقان) 23. سییدلی کوچة سی (محله سی) 24. شاهلیق کوچه سی (کوچه پیچ در پیچ و مسیر تردد میریللو و خلیلو) 25. شیر شیر (محل آب‌گیری (استخر – گول) در خلیللو) 26. صافاللی یولی (چولی) (مسیری از میدان دیزه به سمت حسنلو) 27. قانا باغ (کوچه‌ای از یدی مهره به میریللو) 28. قانی قانا (کوچه شمالی میدان میریلو) 29. قانی میدان (میدان پایین‌تر از مسجد قره) 30. قبرستان اتگی (سمت جنوبی قبرستان خلیللو) 31. قارا آغاج (میدان حد فاصل میریلو، قانی قانا، مدرسه پروین) 32. قنبرلی (نام قدیمی‌ترین قبرستان در سمت جنوبی غیبیللو) 33. قوخمازلی کوچه سی (کوچه بن‌بست کرم‌زاده و دمادم) 34. قوتلار (محله‌ای حدفاصل قره آغاج و حشرفلی) 35. قیرخ بندلر (محدوده‌ای در مسیر خلیللو و کمال بی) باغات اوچیلار 36. قومسال 37. کامال دیزه کوچه سی 38. کمال بی (قلعه یا محل سکونت اولیه پیشینیان خلیللو و میریللو) 39. کمال بیک پاشاه ائوی (خانه قدیمی در شیرشیر – سعادتیان) 40. کور ممیر کوچه سی (کوچه سلیمی‌ها و رنجی) 41. کولیک (محل تلاقی مسیل رودخانه فصلی (جاده میریللوی فعلی با راه خلیللو و سید لو) 42. گن کوچه (کوچه‌ای بزرگ در مسیر مدرسه مینو) 43. گندو (محل خروج فاضل آب حمام) 44. گول باشی کوچه سی 45. مالا باغی (کوچه واسط بین غیبیلو و قبرستان سید لو) 46. ماللا مختار کوچه سی (کنار مسجد مللا مختار دیزه) 47. مایان ئیری (زمیسی) (زمینی در سمت جنوبی مسجد میریللو، ساکنان یا املاکی که مایانیها (اجداد مادری امیری‌ها) 48. مشد کوچه سی 49. مللا ستار کوچه سی (کوچه ستاری‌ها روبروی مدرسه پروین) 50. ملازکریا کوچه سی (کوچه روبروی شیر شیر) 51. میدان کوچه سی 52. مینجیقلی کوچه سی (کوچه جنوب غربی میدان خلیللو) 53. نوئلار باغی (کوچه واصل میریللو به حسنلو) 54. واغزال یولی (مسیر غیبیللو به راه‌آهن) 55. یدی قاپی لی (محل اتصال راه خلیللو به شبستر (تقریبا سه راهی و پارک امروز) 56. یدی مهره یولی (کوچه ورودی شرقی خلیللو) 57. باخان (باغی خان) نام کاریز و محدوده زراعتی بین دیزج خلیل و جاده فعلی وایقان) 58. بره یانی (سه راه بعد از اسد باغ باشی در کوچه باغ خروجی غربی خلیللو) 59. پیشیح باغی 60. تازا کهریز (نام کاریز و محدوده باغات دیزج خلیلی‌ها از جاده فعلی وایقان به سمت غرب) 61. توخمادان (دهخدا احمد) نام کاریز و تعدادی از مزارع و باغات پایین دست کاریز. 62. دئیرمان باشی (مسیل، سیل‌گاه، کولوک در مسیر جاده فعلی میریلو و تقاطع سیدلو و خلیللو هم چنین میدان اصلی دیزه) 63. شره فتین (نام کاریز و زمین‌های مزروعی دیزج خلیل‌ها در جنوب غربی) 64. قاض کهریزی دهنه سی (نام کاریز و میدان خلیللو) 65. قالا باغ کوچه سی (قالا یا قانا باغ در بالا توضیح داده شد) 66. قوم سال (زمین‌های پایین دست شبستر، زمین فوتبال قدیم دیزج خلیل، باغات و مزارع خلیللو) 67. مرادوا باشی (نام کاریز، مسیر کنارگذر چاه‌های قنات علاالدین به نوجه ده، امروزه ابتدای جاده میریللو) 68. هوجا قاسم چولی (زمین‌های مزروعی و مراتع دیزج خلیلی‌ها) 69. یازی چولی (زمین‌های زراعی و مراتع دیزج خلیل).  70.شرفتین کوچه سی.71.شرفتین یری.72حاج شرفلو کوچه سی. 73.ائلبیز.74-حاج فیض اله یری.75-کیشور آباد.76     

18- انا لیزتقریبی

کادر تربیتی پرورشی(157بانو 115آقا)+ (3خدمتکار خانم و 9خدمتکار آغا)،پرستار(34بانو14آقا)، ماما( 6نفر بانو)، پزشک(42بانو 36اقا)، کارشناس روانشاسی(9نفر بانو 1نفرآقا)، مهندس( متوسط72بانو120آ قا) ، اهل قلم(10 بانو33آقا)شهید(33آقا)، آزاده(6آقا) شاعر(3نفر دارای تالیف،6 نفرفاقد تالیف،3 نفر دلنوشته) صنعتکار موسیقی(7نفرآقا در قید حیات. یک نفرفوت شده).هنرمند تئاتر و سینما(3نفرآقا،2 نفر بانو. قابل بررسی مجدد)

19-لیست طایفه ها

1. اباذر طایفاسی(حشمتی- زنده دل)
2. ابیلی طایفاسی( لعلی پور-نظافتی)
3. ازسوبلی یا ئسوفلی طایفاسی.هما ن طایفه عمویی. طیاره ای مقیم اصلی
4. اَسَدی طایفاسی(افواج)
5. المیرزا طایفاسی( علی میرزا)( فراغی ها
6. امامعلی طایفاسی(احتمالا مهاجراز باکو)-هوایی ها
7. امیر اصلان طایفاسی(مهاجر) وکیل زاده- خوش فطرت
8. آغا بالا طایفاسی( نوجهانی ها)
9. آغا محمد طایفاسی( افسر طلا)
10. بَدَللی طایفاسی( طوبی)
11. بودخلی طایفاسی( بوداقی ها)
12. بَی بابا (طایفاسی) ( کرم زاده- ظریفی)
13. جبارلی طایفاسی( جبارلویی-جهاندوست-طالبی- افرند)
14. چوبچی طایفاسی( زنبیلی)
15. حاجی خان طایفاسی(دنیابین)
16. دلَلکلی طایفاسی(شعبانی)
17. دیلَکلی طایفاسی(در میریلو بود که دیگروجود ندارد)
18. رستم طایفاسی(نقابی )
19. رضا ائوی (طایفاسی) رضانژاد
20. سلطانعلی طایفاسی(سلطانپور)
21. صمدی طایفاسی(اسفندیاری-احتمالامیرزایی)
22. عبدالکریم دوشابچی. همان طایفه  حبیبی مقیم اصلی
23. فیضی طایفاسی(نام اصلی طایفه فعلا نامشخص)
24. قاسمخانلو طایفاسی(یمینی)
25. قاضی طایفاسی( قاضی- خسروی)
26. قالالی لار(از روستا و شهر های مختلف حدود 250 خانواده که در قلعه ولیعد دیزج خلیل بودند و به ترتیب به سایر محلات دیزه نقل مکان کرده اند)
27. قوخمازلی طایفاسی(- ساعی-قوخماز)
28. کرب آغالی طایفاسی(حکم-امیری-فدایی)
29. کربلای هاشم طایفاسی(سردهنه)
30. کرملی طایفاسی( منشعب از بیک بابا ائوی- کرم زاده)
31. کریم بئی طایفاسی( کریمپور- کارگراحتمالا از منطقه کمال بیک و چهار باغ-قیرخ بند)
32. کلبه میری. طباطبایی محله اولیا
33. محمد خان طایفاسی(رهنورد- دلخموش)
34. محمد رضا طایفاسی(زردکوهی)
35. المردان طایفاسی( نژادی)
36. ملازکریا طایفاسی( زکریا زاده)
37. نادرخان طایفاسی(نیکنام)در قره آغاج
38. نصرواله طایفاسی( پر رنگ)
39. هادیلار طایفاسی(برومند-دم بسته-نوپیدا)

((این لیست بر اساس بومی و مهاجر، طایفه و ائو نوشته شده .در تعداد زیادی از این ردیف ها ، اصطلاح (ائو) بجای طایفه محسوب شده اند. در تحقیق میدانی آتی این طایفه ها حداکثر به 6 یا 7 ریشه قدیمی بومی خواهد رسید و مابقی به ریشه های مهاجرین یا ائو تبدیل خواهند شد.

20- آمارجمعیتی دوره ای مقیم در روستا.

آمار جمعیتی دیزج خلیل در 8 دوره مختلف(46 ساله)

1. سال 1345کل جمعیت 3331نفر-تعداد خانوار674
2. سال 1355کل جمعیت3084 نفر-تعداد خانوار672
3. سال 1365کل جمعیت 3348نفر-تعداد خانوار718
4. سال 1370 کل جمعیت3099نفر-تعداد خانوار693
5. سال 1375کل جمعیت 3160 نفر-خانوارنامعلوم
6. سال 1385کل جمعیت2941نفر- خانوار842
7. سال 1390کل جمعیت 4048نفر-خانوار1202
8. سال 1395کل جمعیت3137نفر-خانوار1048
9. تعداد واحد بهرمند از آب لوله کشی 1693 مورد
10. بهرمند از گاز شهری1570مورد
11. تعداد واحد مسکونی دارای برق 1280 مورد.

آمار مرتبط به خارج از روستا برآورد و منظور نشده است.

21-اسمی تعدادی از صاحبان صنایع دستی قدیم دیزج خلیل .

الف.صعنت سبد بافی( موسین توخییان)

1. کربلای جبار امینی
2. کربلای یوسف رسول زاده.
3. مشهد قربانعلی رسولزاده
4. مشهدی اسد الله زنبلی.
5. مشهدی خیرالله سلمان زاده.
6. مشهدی علی آقا جبارلوئی
7. مشهدی علی مدد ناتوان
8. مشهدی محمود امینی
9. مشهدی نجف طالبی
10. کربلای محمد نسرین دخت

ب-صنعت تنورسازی:تندیرچی

1. تقی نجاتی(کمک تندیرچی)
2. کربلای یوسف رسولزاده
3. مشهدی رضا جهاندوست(کمک تندیرچی و چینی بندزن)
4. مشهدی علی آقا جبارلوئی
5. مشهدی عوض طالب زاده
6. مشهدی قرنانعلی رسولزاده
7. مشهدی محمود امینی .
8. مشهدی نجف طالبی

پ-رویگری.قالایچی

1. محمد علی افکنی

22-تاریخ اولین های دیزج خلیل

1. قدیمی ترین سند کاووش نشده ملموس(قلعه حسنلوی دیزج خلیل)قبل از اسلام.
2. اولین ایستگاه مسافری قطار1290ش
3. بازار روزهفتگی قبل از 1266ش
4. اولین بازی فوتبال در سطح شهرستان 1352ش
5. اولین پزشک آقا 1339(محمود حیرتی)
6. اولین پزشک بانو 1340(نورالحیات زرنگار)
7. اولین تالیف کتاب1334ش(محمد صادق باباپور. دومین معلم از روستا)
8. اولین تیم منسجم فوتبال1348ش
9. حمام خلیلوقبل از 1100شمسی. تاریخ حمام دیزج(دیزه) دردسترس نیست( تخریب شده)
10. خانه بهداشت 1369ش میدان دیزج بعد 1375 محدوده اداری روستا
11. دبیرستان دخترانه1359ش
12. دبیرستان مختلط1350(رضا خورشیدی)
13. درمانگاه مرکز بهداشت جهانی1376-75ش(محدوده اداری روستا)
14. شبکه برق 1344ش سراسری1353
15. شبکه تلفن 1362ش
16. شبکه لوله کشی آب1350ش
17. شرکت تعاونی روستایی 1352ش
18. شهید انقلاب 57 اکبر پولی زاده 26بهمن1357
19. شهید جنگ عراق و ایران17بهمن1359 بهروز افتخاری
20. صدور شناسنامه 1307ش
21. اولین راهپیمایی علیه حکومت پهلوی11 آذر1357( روز اول محرم)
22. صندوق قرض الحسنه 1365ش
23. قدیمی ترین سند مکتوب در دسترس بنام دیزج خلیل 12مهر1185
24. قنات علاالدین قبل از 660 شمسی
25. مدرسه ابتدایی دخترانه 1330 در میدان دیزج. 1337 (پروین)
26. مدرسه ابتدایی مختلط1319ش(مینو)
27. مرکز بهداشت و درمان1358ش(محدوده اداری روستا)
28. مسجد خلیللو1203 شمسی یکسال قبل از مسجد قدیم دیزج.
29. اولین معلم شیوه مدرن.  1315 (هاشم خلیلی)
30. مینیاتورکاربا آبرنگ وگواش 1331ش( فیروزیان)
31. اولین یادنامه مکتوب مربوط به کرم ظریفی 1398 آذر

ملاحظات:(در ارونق و انزاب ، دیزج خلیل هشتمین روستای دارای مدرسه می شود(مینو 1319) در سال1330 پنجمین روستابود که مدرسه مستقل دخترانه داشت.سال تحصیلی 1338-37 دارای 65 محصل دختر و230 دانش آموز پسر بود. در این سال 43 روستای ارونق و انزاب دارای مدرسه بود در سال 1330 تنها در5 روستا مدرسه مستقل دخترانه بود.

آماده دریافت نقطه نظرات به صورت مکتوب یا تلفنی